Thánh Phanxicô Salêsiô

Giám mục và Tiến sĩ Hội Thánh (1567-1622)

1. Cuộc đời
Thánh Phanxicô ra đời tại biệt thự Sales vùng Savoie nước Pháp ngày 21/8/1567. Thân phụ là ông Phanxicô Nouvelles và thân mẫu là bà Phanxicô Sion, miền Sales. Cả hai cha mẹ là những tín hữu khôn ngoan, đạo đức hạnh, chăm sóc đến việc giáo dục con nên người. Nhờ được sống trong bầu khí đạo đức đày tình yêu thương như thế mà cậu Phanxicô là một thiếu niên ngoan ngoãn và chăm chỉ học hành nhò được sống trong bầu khí gia đình yêu thương. Hơn nữa, Phanxicô còn là đứa trẻ đạo đức và bác ái nhờ được thấm nhuần tinh thần Tin Mừng ngay từ nhỏ. Cha mẹ cho Phanxicô đi tu lúc trẻ tuổi. Năm 1580 Phanxicô được gửi đi học khoa hung biện và triết học tại Paris theo, dưới sự chăm sóc của linh mục thánh thiện Morac Deage. Dù sống giữa đô thị lớn, ngập lụt những xa hoa trần tục, Phanxicô không để mình xao xuyến, hay bị lôi cuốn. Chàng luôn giữ tâm hồn trong sạch, trung tín với lý tưởng tận hiến cho Chúa. Chúa hướng dẫn cuộc đời của anh: “Thiên Chúa là Thầy dậy duy nhất của tôi về con đường nên thánh. Và tôi hoàn toàn tín nhiệm vào Ngài”.

Vào tuổi 17, một cơn dằn vặt thiêng liêng kinh khủng ám ảnh Phanxicôi: anh tưởng rằng: mình không còn sống trong tình trạng ơn thánh nữa và hoả ngục dành cho Ngài. Hỏa ngục là nơi khủng khiếp không còn tình yêu Chúa nữa. Phanxicô cầu khần : Lạy Chúa, ít ra con biết dành cuộc sống vắn vỏi này để yêu mến Chúa. Kiệt sức, Phanxicô chạy đến xin Đức Trinh Nữ Maria gìn giữ anh được trong trắng và thoát khỏi cơn thử thách gay go này. Anh đọc kinh “Hãy nhớ” : Lạy Thánh Nữ Đồng Trinh Maria, là Mẹ rất nhân từ, xin hãy nhớ xưa nay chưa từng nghe có người nào chạy đến cùng Ðức Mẹ, xin bầu chữa cứu giúp mà Ðức Mẹ từ bỏ chẳng nhận lời. Nhân vì sự ấy, con lấy lòng trông cậy than van chạy đến sấp mình xuống dưới chân Ðức Mẹ là Nữ Đồng Trinh trên hết các kẻ đồng trinh, xin Ðức Mẹ đoái đến con là kẻ tội lỗi. Lạy Mẹ là Mẹ Chúa Cứu Thế, xin chớ bỏ lời con kêu xin, một dủ lòng thương mà nhận lời con cùng. Amen. Sau cùng, Phanxicô tìm lại được bình an.

Qua sáu năm học tại Paris, Phanxicô trở về Savoie. Sau đó, Phanxicô theo học luật khoa và thần học. tại trường Đại học Padua ở Italia. Sau hai năm, ngài tốt nghiệp tiến sĩ và nhận mũ tiến sĩ do Đức Giám mục thành Padua trao. Phanxicô từ giã kinh thành văn hóa trở về Savoie. Gia đình mong ước cho ngài được nhận tước quận công miền Villaroget, giữ ghế luật sư tại Savoie, và sau cùng kết hôn với ái nữ của lãnh chúa trong vùng. Mọi người đã thất vọng. Cha của ngài phẫn nộ vì tấm lòng cương quyết và từ tốn của con. Dù có thể dễ dàng lãnh nhận quan chức trong xã hội, ngài quyết tâm bỏ tất cả để theo Chúa Giêsu. Được thụ phong linh mục năm 1595. ngài được Ðức Giám mục Granier tín nhiệm đề cử làm nhà hộ giáo và nhà giảng thuyết chính thức chống lại bè rối Calvin ở Challais.

Năm 1602, vua Henri IV đã muốn thánh Phanxicô làm Giám mục thành Paris nhưng Ngài đã từ khước danh dự này và nói : – Thưa Ngài, tôi đã đính hôn với một bà Chúa nghèo, tôi không thể từ giã bà để theo một bà khác giàu có hơn. Nhà vua rất thán phục sự độc lập của Ngài và tuyên bố rằng: Phanxicô vĩ đại nhiều hơn ông là vuau. Dầu vậy tháng 6 năm 1602, Cha Phanxicô phải nhận tòa giám mục Annecy – Geneva, sau khi Ðức Cha Granier từ trần. Ngài giảng thuyết khắp nơi mà không sợ đe dọa hay bạo lực. Ngài phân phát truyền đơn ở nơi nào ngài không thể đến rao gảing. Suốt ba năm dưới ảnh hưởng của thánh nhân, 72 ngàn người theo Tin lành đã hoán cải trở lại với Giáo Hội Công Giáo.

Năm 1610, Phanxicô Salêsiô đã lập Dòng Chị Em Con Ðức Mẹ, với sự trợ giúp của thánh nữ Jane Frances de Chantal. Sau này được đổi thành Dòng Chị Em Thăm Viếng.

Phanxicô không ngừng rao giảng, giải tội, thăm viếng bệnh nhân, giúp đỡ người nghèo khổ. Dù bộn rộn về mục vụ, Phanxicô Salêsiô viết nhiều sách rất giá trị về đời sống nội tâm và cách thức nên thánh: “Đường trọn lành”, “Dẫn vào đời sống đạo đức” và “Khảo luận về tình yêu Thiên Chúa” . Ngài sống hiền lành và khiêm nhường, chăm chỉ làm việc cho tới phút cuối cùng. Ngài kiệt sức khi nhận giảng dạy tại Lyon dịp lễ Giáng sinh. Ngài bị bệnh lúc lên đường. Vừa tới nơi ngài biết mình sắp chết. Người ta chỉ còn nghe thấy ngài nói : Lạy Chúa là tất cả của con. Đức Giám mục Phanxicô Salêsiô mất ngày 28 tháng Mười Hai năm 1622. Ngài được Đức Thánh Cha Innôcentê X tôn phong hiển thánh năm 1665. Năm 1877, Đức Thánh Cha Piô IX tôn phong thánh Giám mục Phanxicô Salêsiô lên bậc Tiến sĩ Hội Thánh. Ngài cũng là thánh quan thầy của các nhà báo.

2. Con đường nên thánh
Phanxicô là một người có bẩm tính rất nóng nảy nhưng đã trở nên hiền lành.Trước những lời chỉ trích và chửi rủa, Phanxicô lắng nghe và đáp lại hết sức hiền từ. Anh của Phanxicô biết em mình tính nóng như lửa nhưng tại sao lại có thể trở nên hiền từ nhịn nhục đến thế. Phanxicô trả lời: Ai cũng có máu Adong cả, anh ạ. Em cũng bực bội tức giận lắm chứ, nhưng em cố gắng theo gương Cha Giêsu là Đấng hiền Lành và khiêm nhượng trong lòng. Qua những hoàn cảnh như vậy, em tập thêm một chút ít nhân đức bằng cách tự nhủ: Này Phanxicô, hãy đậy kỹ vung, đừng mở, đừng nói gì! Cuối cùng em nhận ra rằng: lấy một giọt mật, thì bắt được cả bầy ruồi; chứ lấy cả thùng giấm, chẳng tóm được một con.

Có một người quí phái dẫn một đàn chó và đoàn gia nhân đến trước sân nhà Đức Giám mục Phanxicô Salêsiô. Chó thì để sủa ồn ào. Gia nhân thì để chửi bới kịch liệt. Ông ta còn lên tận cửa phòng Đức Giám mục vừa múa tay vừa xỉ nhục ngài như sấm sét. Ngài ngồi nghe không nói gì. Ông ra tức giận hơn vì nghĩ mình bị khinh bỉ. Ông chửi rủa gấp bội. Đức Giám mục làm bộ như tượng gỗ nói trong Thánh Kinh: có tai mà không có nghe, có miệng mà không nói, có mắt mà không trông xem… Sau cùng ông quí phái kiệt lực phải rút lui… Mọi người thắc mắc tại sao ngài có thể giữ một thái độ thản nhiên như vậy được? Đức Giám mục tiết lộ bí quyết: – Tôi đã minh ước với lưỡi tôi là bao lâu tâm hồn tôi còn bị xúc động, lưỡi tôi không nói một lời nào.

Thánh Phanxicô Salêsiô là vị thánh hiền hoà vì ngài đã biết cách để sửa mình và phương thức tốt đẹp để nên thánh: “Tôi chỉ nghĩ tới sự dịu hiền, dĩ nhiên, không phải chỉ có điều đó mà thôi. Sau này các bạn hữu Ngài đã ngạc nhiên vì sự im lặng thánh nhân giữ được trước những lăng nhục. Sự dịu dàng ngài đã thực hiện với bao nghị lực, bắt nguồn từ tình yêu Thiên Chúa. Ngài đã có thể nói với bạn bè sau một cảnh thô tục mà một lãnh Chúa đã làm cho Ngài rằng : – Tôi giận sôi người lên, nhưng tôi thích chết đi còn hơn là nói lên một điều nhỏ nào có thể làm buồn lòng Thiên Chúa.”

3. Cầu nguyện
Lạy Chúa, Chúa đã cho thánh Phanxicô Salêsiô Giám mục biết trở nên tất cả để hoà mình với mọi người hầu muôn dân được ơn cứu độ. Xin cho chúng con hằng noi gương thánh nhân để lại, mà hết lòng phục vụ anh em, để làm chứng lòng yêu thương nhân hậu của Chúa. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Chùa Giêsu Kitô, Chúa chúng con. Amen.

4. Thực hành
Thực hành
* Thánh Phanxicô Salêsiô nói rằng mỗi người chúng ta có thể làm được nhiều việc tốt trong cuộc đời của mình.
* Thánh Phaxicô Salêsiô sửa đổi tính nết để sống hiền hoà với mọi người, ngay cả với những người chửi rủa và thóa mạ ngài.
* Thánh Phanxicô rao giảng về tình yêu Thiên Chúa để giúp đỡ người lầm lạc trở về với Chúa và với Giáo Hội Công Giáo.

Lm. Nguyễn Tất Thắng OP